Ceza Yargılamasında Malen Sorumlu Ne Demektir?
Ceza Yargılamasında Malen Sorumlu Ne Demektir?
Malen sorumlu, ceza yargılamasında suç nedeniyle meydana gelen maddi zararların tazmininden sorumlu olan kişi veya kurumu ifade eder. Bu kişi, genellikle suçu işleyenle ekonomik veya hukuki bağı bulunan ve suçun sebep olduğu maddi zararları gidermekle yükümlü olan üçüncü kişidir.
Malen Sorumlunun Hukuki Dayanağı
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) malen sorumluluk kavramı doğrudan düzenlenmemiş olsa da, Borçlar Hukuku ve Tazminat Hukuku ilkeleri gereğince şu durumlarda uygulanabilir:
- Hukuki ilişkiler nedeniyle sorumluluk: Örneğin, bir şirketin çalışanı, şirket adına bir suç işlerse, şirketin bu suçtan doğan zararları karşılaması gerekebilir.
- Velilerin veya vasi/temsilcilerin sorumluluğu: Küçüklerin veya akıl hastalarının işlediği suçlarda, veliler veya yasal temsilciler zarardan malen sorumlu olabilir.
- Sigorta şirketlerinin sorumluluğu: Örneğin, trafik kazasına sebep olan bir sürücünün zorunlu trafik sigortası varsa, mağdurun zararını sigorta şirketi karşılamak zorunda kalabilir.
Malen Sorumluluk Örnekleri
Örnek 1: Bir şirketin çalışanı, iş sırasında bir trafik kazasına neden oldu. Çalışanın kazaya sebep olması ceza davasına konu olurken, şirket de maddi tazminat yönünden sorumlu tutulabilir.
Örnek 2: Küçük yaşta bir çocuk, başkasına ait bir aracı kundakladı. Çocuk cezai olarak sorumlu tutulamaz, ancak ebeveynleri veya yasal temsilcileri meydana gelen zararı tazmin etmekle yükümlü olabilir.
Örnek 3: Bir belediyeye ait çöp kamyonunun sürücüsü, belediyenin ihmali nedeniyle frenleri bozuk bir araçla kazaya karıştı. Belediye, maddi tazminat açısından sorumlu olabilir.
Ceza ve Tazminat Ayrımı
- Ceza Sorumluluğu: Suçu işleyen kişiye hapis veya adli para cezası gibi cezalar verilir.
- Malen Sorumluluk: Suçtan kaynaklanan maddi zararları ödemekle yükümlü olmak anlamına gelir.
Özetle, malen sorumlu, suçu işleyen kişi olmasa da, suç nedeniyle ortaya çıkan maddi zararları gidermekle yükümlü olan kişidir. Ceza davası sürecinde, mağdurlar bu tür zararlara ilişkin hukuk mahkemelerinde ayrıca tazminat davası da açabilir.